W XIII wieku pojawił się na lewym brzegu Odry ośrodek miejski, który według planu Henryka III Białego miał osłabić pozycję Wrocławia. Jednak Nowe Miasto, bo o nim mowa, nie rozwinęło się na tyle, by móc zagrażać swojemu sąsiadowi. 

Nowe Miasto powstało 16 grudnia 1261 roku, na mocy aktu lokacyjnego, natomiast prawo magdeburskie obowiązywało tam przez kolejne dwa lata. Okres, kiedy miasto zaczęło istnieć nie był przypadkowy, gdyż pozycja Ostrowa Tumskiego była wtedy mocno osłabiona, ze względu na to że Wyspa Tumska uniemożliwiała jego dalszą rozbudowę. Dodatkowo, po lewej stronie Odry rozwijało się osadnictwo, a szlak komunikacyjny przebiegający przez teren Nowego Miasta również zyskiwał na znaczeniu.

 

Nowe Miasto zajmowało obszar między ul. Bernardyńską, Słowackiego w kierunku Wzgórza Polskiego i Odry, a z Wrocławiem łączyło się poprzez Bramę Nową. Główną ulicą, przebiegającą przez miasto była ul. Szeroka (Breite Gasse), czyli dzisiejsza ul. Purkyniego. Mieszkańcy Nowego Miasta zajmowali się głównie rybołówstwem, ale także tkactwem, przez co zagrażali interesom wrocławskich tkaczy i sukienników. Miasto posiadało także swojego wójta i samorząd, jednak pod jednym względem mocno przegrywało z Wrocławiem, a mianowicie na jego obszarze nie funkcjonował żaden targ.

Wraz z biegiem czasu oraz ze względu na osłabianie się pozycji królów na rzecz mieszczaństwa, w 1327 roku wrocławscy patrycjusze przekonali Henryka IV Dobrego, aby wydał dokument włączający Nowe Miasto do Wrocławia.

Zabudowa Nowego Miasta została w większej części zniszczona podczas II wojny światowej, a na miejscu dawnych obiektów powstały m.in. budynki wielokondygnacyjne, szkoła podstawowa, parkingi, park oraz rotunda Panoramy Racławickiej.

Do nieistniejących już zabudowań, które powstały w czasie funkcjonowana Nowego Miasta jako odrębnego ośrodka miejskiego, można zaliczyć m.in. Ratusz Nowego Miasta, Kościół Św. Klemensa, Bramę Nową, Wewnętrzne mury miejskie, czy Kościół i szpital pw. św. Ducha.

Tekst: CWC