Przemierzając ulice miasta, każdego dnia mijamy wiele zabytkowych i interesujących wrocławskich budowli. A czy kiedykolwiek zastanawialiście się, jaki styl architektoniczny reprezentuje dany budynek?
Aby przybliżyć nieco style architektoniczne zastosowane przy budowie wrocławskich budowli, postanowiliśmy stworzyć cykl artykułów, w których przybliżymy cechy charakterystyczne danego stylu, a także wymienimy najpopularniejsze obiekty, które go reprezentują.
Styl gotycki dominował w architekturze polskiej w okresie późnego średniowiecza, inspirowano się nim głównie od około połowy XIII wieku aż do początku XVI wieku. Gotyk rozpowszechnili w Polsce franciszkanie i dominikanie, którzy właśnie w takim stylu budowali swoje kościoły.
Architekturę gotycką wyróżnia budownictwo ceglane, ściany budowli pełnią rolę konstrukcyjną, są zwykle wzmocnione skarpami i wraz z masywnymi filarami podtrzymują sklepienia. Okna gotyckich budynków są małe, a zdobienia ograniczają się zazwyczaj do blend, czyli płytkich wnęk w ścianach.
Jeżeli chodzi o Dolny Śląsk, od połowy XIV do końca XV wieku w centralnej części regionu powstał osobny spójny nurt „śląskiej szkoły architektury gotyckiej”. Jego charakterystyczną cechą w budownictwie sakralnym było wznoszenie szeregu ogromnych podobnych do siebie kościołów parafialnych, których wnętrza były surowe, a fasady skromnie zdobione. Często spotykaną cechą na Dolnym Śląsku było także usytuowanie wieży przy skrzyżowaniu nawy poprzecznej z prezbiterium kościoła.
Do gotyckiej architektury świeckiej zaliczały się głównie:
- zamki o nieregularnych kształtach, których elementy umieszczano w obrębie funkcjonujących grodów drewniano-ziemnych,
- ratusze z wysokimi wieżami, budowane w centralnej części rynku,
- kamienice miejskie, które w wyższych partiach budowano z drewna lub w technice muru pruskiego,
- bramy miejskie i mury, których ciąg często przerywały otwarte od strony miasta baszty.
Wrocławskie budowle reprezentujące styl gotycki to m. in.:
Stary Ratusz na wrocławskim Rynku
Arsenał Miejski
Archikatedra wrocławska pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
Kościół św. Marcina – dawna kaplica zamkowa św. Marii
Katedra św. Marii Magdaleny – obecnie katedra polskokatolicka
Kościół św. Elżbiety – obecnie garnizonowy, bazylika mniejsza
Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku – kiedyś klasztorny kanoników regularnych
Kościół św. Wojciecha – kościół klasztorny dominikanów
Kościół św. Macieja
Katedra św. Wincentego i św. Jakuba – niegdyś klasztorny franciszkanów, później norbertanów
Kościół Bożego Ciała – niegdyś klasztorny joannitów
Kościół i klasztor bernardynów – aktualnie znajduje się tam Muzeum Architektury
Tekst: CWC Foto: Zbiory Fotopolska
