Wielu z naszych czytelników wie, że najstarszą częścią Wrocławia jest Ostrów Tumski. 1000 letnia historia tego miejsca każe nam się zastanowić nad wiekiem znajdujących się tam zabytków, a jest ich naprawdę sporo. Aczkolwiek, spacerując po Ostrowie, nie każdy jest świadom tego, że tuż obok Katedry Wrocławskiej, znajduje się najstarszy w pełni zachowany budynek we Wrocławiu oraz najstarsza czynna do dziś świątynia katolicka w mieście.

Zabytkiem tym jest kościół pod wezwaniem świętego Idziego. Wybudowano go w latach 1213-1218. Historyczne przekazy mówią, że kościół, który widzimy dzisiaj, powstał na elementach stojącego w tym miejscu kościoła lub jego rozpoczętej budowy przez żyjącego w I połowie XII wieku biskupa Waltera. To właśnie biskup Walter zapoczątkował też budowę katedry.

 

Obecny kościół św. Idziego został wybudowany z inicjatywy dziekana wrocławskiej kapituły katedralnej Wiktora. Świątynie wzniesiono w stylu romańskim. Warto podkreślić, że pośrodku kościoła, w posadzce jest widoczne niewielkie pole wypełnione cegłą, gdzie niegdyś wznosił się filar. Według przeprowadzonych badań z drugiej połowy XX wieku można stwierdzić, że kościół jest jednym z najwcześniejszych zabytków europejskich dla których charakterystycznym rozwiązaniem konstrukcyjnym było wsparcie sklepienia na centralnym filarze.

 

Tę niewielką świątynię na przestrzeni dziejów aż dwukrotnie trafił pożar. Najpierw w roku 1633 a drugi raz w 1759. Oczywiście po każdym z pożarów kościół odbudowano, natomiast Druga Wojna Światowa obeszła się z nim wyjątkowo łaskawie. Zniszczony został zaledwie w 20% procentach. I tutaj jak i w poprzednich przypadkach odbudowano go i podczas rekonstrukcji skuto z niego cały tynk, odsłaniając widoczną dzisiaj doskonale zachowaną aż od 13 wieku cegłę oraz liczne romańskie detale architektoniczne.

 

Świątynia do 1810 roku mianowała się kolegiatą i była miejscem obrad kapituły katedralnej. Właśnie z budynkiem kapituły łączy kościół ceglana arkada tworząc w tym miejscu malowniczą bramę, która też ma swoją nazwę – brama kluskowa, z którą wiąże się pewna znana wrocławska legenda. Od ośmiu wieków kościół spełnia funkcję sakralną.

 

Tekst i foto: Grzegorz Szein