Kościół św. Piotra i Pawła można śmiało nazwać najmniej rozpoznawalnym kościołem w całym Wrocławiu. Pomimo tego, że świątynia znajduje się tuż przy Moście Tumskim, a obok niego mieści się ładny budynek dawnego sierocińca Kurii Wrocławskiej, rzadko kto zwraca uwagę na jeden z najlepiej zachowanych późnogotyckich kościołów we Wrocławiu.
Kościół został zbudowany w ciągu pierwszej połowy XV wieku w miejscu romańskiej świątyni z XII wieku pod wezwaniem św. Piotra, która służyła jako kaplica dla znajdującego się obok Grodu Piastów. Tak długa budowa małego kościółka była spowodowana tym, że zakon cystersów, który zainicjował budowę świątyni, miał duże problemy finansowe. W związku z czym musieli przekazać nowo wybudowany kościółek na utrzymanie misjonarzom kolegiaty świętokrzyskiej znajdującej się obok. Ich najstarszy wikariusz, Paweł zmarł tuż po tym wydarzeniu, więc kapłani, żeby uczcić jego pamięć, oddali świątynię pod opiekę również św. Pawłowi.
Kościół wyróżnia to, że jest jednym z niewielu w kościołów w tej części Europy, którego nawa była oparta tylko o jeden filar. Drugim takim budynkiem jest kościół św. Idziego – najstarszy w pełni zachowany budynek we Wrocławiu. Aczkolwiek, podczas wielkiego pożaru Ostrowa Tumskiego w 1633 roku zniszczeniu uległ dach i całe wnętrze kościoła, w związku z czym postanowiono odbudować go już stylu barokowym i bez centralnego filara.
W latach 1702-1715 obok kościoła wzniesiono Orphanotropheum – sierociniec dla niezamożnej młodzieży szlachetnie urodzonej. Należy dodać, że od 1927 roku przebito wówczas przejście wewnętrzne do kościoła z budynku dawnego sierocińca, co spowodowało bezpośrednie połączenie obu budynków.
Podczas oblężenia Festung Breslau kościół został zniszczony w 40 %. Inicjatorem powojennej odbudowy był znany wrocławski konserwator zabytków Edmund Małachowicz. Właśnie dzięki niemu, postanowiono przywrócić wygląd kościoła z okresu gotyckiego. W 1963 roku przy wejściu do kościoła umieszczono kamienną figurę św. Piotra przeniesioną ze znajdującego się obok kościoła Najświętszej Marii Panny na Piasku. Figura najprawdopodobniej pochodzi z XIX wieku.
Msze w kościele św. Piotra i św. Pawła odbywają się tylko w święta katolickie.
Tekst/foto: Grzegorz Szein
