Wiele jest miejsc we Wrocławiu, które bezpowrotnie utraciliśmy w wyniku II wojny światowej. Z map zniknęło wiele ulic, a po wojnie zmieniała się zabudowa całych kwartałów. To, jak dawniej wyglądały niektóre miejsca, możemy już jedynie podziwiać na starych zdjęciach i pocztówkach. Czasami nazwa ulicy (ta dawna lub przetłumaczona) może nam sugerować, co też się przy niej znajdowało przed wojną. Tak jest w przypadku ulicy Kwaśnej (niem. Sauerbrunn Strasse) na osiedlu Gajowice.

 

1933 rok – 2012 rok

Do czasu włączenia w granice miasta w 1868 roku, Gajowice (niem. Gabitz) były podwrocławską wsią wzmiankowaną już w źródłach z XII wieku. W XIX wieku miejsce to było częstym celem podmiejskich wycieczek mieszkańców Wrocławia. Jednym z głównych powodów atrakcyjności tej lokalizacji było tzw. kwaśne źródełko oraz tereny rekreacyjne wokół niego. Pierwsze wzmianki o źródełku ze słabo zmineralizowaną wodą, położonym przy stawie na wrocławskich Gajowicach, pochodzą z 1806 roku. Ze względu na smak zawdzięczany związkom mineralnym (prawdopodobnie żelazowym lub żelazowo-węglowym) zwane było kwaśnym źródełkiem (niem. Sauerbrunnen). Około 1890 roku ocembrowano ujście i wybudowano niewielki pawilon nad nim. Wodę nalewano ze specjalnego saturatora, takiego jak te, które do dziś można spotkać w uzdrowiskowych zdrojach. Z kolei na stawie powstała wypożyczalnia łódek. Od tamtej pory miejsce to zyskało jeszcze bardziej na popularności, zwłaszcza w upalne, letnie dni. Spragnionych nie zniechęcał nawet fakt, że ta kwaśna „Gajowiczanka” była ponoć droższa od kufla piwa.

1900 rok

1906 rok

Niestety działania wojenne nie oszczędziły stawu ze źródełkiem. Ulica Kwaśna jest jedyną pamiątką po nich. Podczas obrony Festung Breslau zniszczony został pawilon ze  źródełkiem. Natomiast staw został zasypany gruzem z rozbiórki zniszczonych kamienic. Dziś w tym miejscu jest boisko należące do VII Liceum Ogólnokształcącego i budynek sali gimnastycznej. Nie ma już dzisiaj także ulicy Karasiej (niem. Sprüdel Strasse), która biegła przy stawie od jego wschodniej strony. Ulica ta istnieje jedynie częściowo jako ciąg spacerowy pomiędzy ulicą Żelazną a Grochową. W przeszłości dochodziła do ulicy Kruczej. Do dziś zachowały się jednak niektóre budynki z otoczenia stawu. W kompleksie Zespołu Szkół Ludowych (niem. Volksschule) mieści się dzisiaj wspomniane VII LO oraz Gimnazjum nr 16.  Gmachy powstały na przełomie XIX i XX wieku według projektu dwóch znanych wrocławskich architektów Richarda Plüddemanna i Karla Klimma. Kwaśne źródełko i staw byłyby dość ciężkie do odtworzenia w dawnym miejscu, ale rozległy, niezagospodarowany teren tuż obok daje możliwości, które tylko czekają na wykorzystanie. Oby udało się kiedyś przywrócić rekreacyjny charakter tego miejsca.

1947 rok – 2009 rok

 

Tekst: Marta Woźniak 

Foto: Fotopolska