Max Berg przyszedł na świat 17 kwietnia 1870 roku w Szczecinie. Był niemieckim architektem, urbanistą i politykiem. Pełnił również rolę miejskiego radcy budowlanego we Wrocławiu w latach 1909–1924. Wiele projektów Berga uważanych jest za genialne, jednak część z nich zyskała opinię ekstrawaganckich, a nawet dziwacznych. Stolica Dolnego Śląska może poszczycić się wieloma obiektami, które powstały na podstawie pomysłów architekta, a kilka z nich postanowiliśmy przypomnieć z okazji rocznicy urodzin architekta.

1.) Hala Stulecia – ul. Wystawowa 1

Pierwsze prace nad Halą Stulecia, polegające na zagospodarowaniu placu budowy, rozpoczęły się w maju 1911 roku. W sierpniu i wrześniu wyznaczono główne osie budowli, a także rozpoczęto prace ziemne. Do stycznia 1912 roku zakończono natomiast wylewanie fundamentów. W grudniu 1912 roku firma Dyckerhoff & Widmann przekazała miastu obiekt w stanie surowym.

Licząca 65 metrów rozpiętości kopuła Hali Stulecia była – w chwili zakończenia budowy – największą na świecie, przyćmiewając nawet rzymski Panteon. Żelbetowa konstrukcja charakteryzowała się przy tym znacznie mniejszym ciężarem oraz większą wytrzymałością. W uroczystym otwarciu wzięło udział mnóstwo ważnych osobistości, a wydarzeniu towarzyszyło wystawienie dramatu Gerharta Hauptmanna

Dziś Hala Stulecia jest prawdziwą perłą wrocławskiego modernizmu. Potwierdzeniem tego faktu był wpis unikalnego dzieła Maksa Berga w 2006 r. na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Trafiają na nią dzieła człowieka lub twory natury, które posiadają wartości uznane za unikatowe w skali świata.

2.) Dawny Miejski Szpital Dziecięcy – ul. Hoene-Wrońskiego 13c

Budynki przy ul. Hoene-Wrońskiego zaprojektował na początku XX wieku Max Berg. Początkowo kompleks pełnił funkcję siedziby Miejskiego Szpitala Dziecięcego, natomiast po II wojnie światowej działały tam m.in. kliniki wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego. W 2015 roku obiekt kupiła Politechnika, a w 4 lata później rozstrzygnięto przetarg na przebudowę. Aktualnie z budynku korzystają studenci.

3.) Dom Maxa Berga – ul. Kopernika 19

Berg mieszkał przy ul. Kopernika kilkanaście lat. W 1910 roku kupił zaprojektowaną przez architekta Maxa Jitschina neorenesansową, dwupiętrową willę z dwuspadowym dachem.

Willa została przez Berga przebudowana i powiększona. Na posesji, od strony ogrodu, powstało dodatkowe skrzydło z tarasem na dachu. W tej części domu znajdował się spory salon z kominkiem i wyjściem do ogrodu. Kuchnia znajdowała się na parterze i miała połączenie z piwnicą. W przyziemiu mieszkała służba, natomiast wyższe kondygnacje budynku zajmował architekt wraz z żoną.

4.) Kaplica na Cmentarzu Osobowickim – ul. Osobowicka 59

Pierwsza kaplica pogrzebowa na cmentarzu komunalnym przy ul. Osobowickiej została wybudowana w 1872 r. Była to niewielka ceglana budowla wzniesiona na planie ośmiokąta w stylu neoromańsko-neogotyckim, zaprojektowana przez mistrza murarskiego Carla Kolbego.

Z biegiem lat, wraz ze stopniowym rozrastaniem się nekropolii, zrodziła się potrzeba budowy nowej, większej kaplicy. Zaprojektował ją Max Berg, a prace budowlane ruszyły w maju 1920 roku. W listopadzie 1921 roku obiekt był już ukończony w stanie surowym, natomiast uroczyste otwarcie miało miejsce 8 grudnia 1921 roku.

Kaplica na Cmentarzu Osobowickim była, w czasie gdy powstawała, obiektem nowatorskim pod kilkoma względami. Po pierwsze stanowiła jeden z pierwszych we Wrocławiu obiektów sztuki całościowej, łączących formę architektoniczną z malarstwem i rzeźbą. Wykonane w jej wnętrzu freski i witraże były jednymi z pierwszych dzieł sztuki abstrakcyjnej we Wrocławiu. Była również jednym z pierwszych budynków wzniesionych w stolicy prowincji śląskiej, należących do nurtu Neues Bauen, charakteryzującego się takimi cechami jak: płaski dach, biała elewacja i oszczędna plastyka.

Kaplica pełni pierwotne swoje funkcje do dziś.

5.) Kawiarnia Cafe Berg – skrzyżowanie ulic Piotra Skargi i Podwale

Kiosk nad fosą zaprojektował w 1910 roku Max Berg. W piwnicy lokalu, na początku jego istnienia, znajdowała się stacja redukcyjna gazu, a na parterze funkcjonowała pijalnia mleka. Następnie działał w nim kiosk, a także punkt ksero, natomiast aktualnie działa w nim kawiarnia urządzona w przedwojennym stylu.

W latach 2019/2020 obiekt przeszedł gruntowny remont pod okiem konserwatora zabytków. Aktualnie w jego wnętrzu działa kawiarnia Cafe Berg, oferująca swoim gościom specjalnie wypalaną kawę, własne wypieki oraz ofertę śniadaniową.

 

Foto: Zbiory Fotopolska/mat. PWr/Miejsca we Wrocławiu